Kompleks virusa prouzrokovača uvijenosti lišća vinove loze

Abstract

Brojnost virusa infektivnih za vinovu lozu stalno se povećava, tako da je do sada opisano više od 60 vrsta koji mogu da zaraze vinovu lozu. Paralelno sa globalnom ekspanzijom vinogradarske i vinarske industrije zapaženo je povećanje učestalosti i ekonomskog značaja oboljenja uvijenosti lišća vinove loze (Grapevine Leafroll Disease, GLD). GLD, osim što smanjuje vitalnost i dugovečnost vinove loze, značajno smanjuje prinos i kvalitet grožđa. Epidemiologija oboljenja je nedovoljno istražena zbog kompleksnosti ove bolesti, genetički i serološki različitih vrsta unutar kompleksa i različitosti simptoma kod crvenih i belih sorti vinove loze. Кompleks virusa prouzrokovača uvijenosti lišća vinove loze (Grapevine leafrollassociated viruses, GLRaVs) čini pet različitih virusa koji pripadaju familiji Closteroviridae: jedna vrsta koja pripada rodu Closterovirus (GLRaV-2), tri rodu Ampelovirus (GLRaV-1, GLRaV -3, GLRaV -4, i njegovi sojevi: GLRaV-4 soj 5, GLRaV-4 soj 6, GLRaV-4 soj 9, GLRaV-4 soj Pr, GLRaV-4 soj De i GLRaV-4 soj Car) i jedna vrsta iz roda Velarivirus (GLRaV-7). GLRaVs se prenose kalemljenjem i propagativnim materijalom (podloga i vijoka), a neke vrste i štitastim vašima. Virusi koji izazivaju uvijenost lišća se obično javljaju u mešanoj infekciji, a često su prisutni i u mešanoj infekciji sa drugim virusima vinove loze. Ranija istraživanja sprovedena u vinogorjima u Srbiji utvrdila su prisustvo GLRV-1, -2 i -3, pri čemu je GLRaV-3 bio najzastupljeniji. Ukoliko je širenje virusa unutar zasada putem vektora izraženo, krčenje ili uklanjanje zaraženih čokota, kontrola štitastih vaši i adekvatne sanitarne mere mogu redukovati nove infekcije.