@conference{
author = "Jelušić, Aleksandra and Popović Milovanović, Tatjana and Mitrović, Petar and Iličić, Renata",
year = "2023",
abstract = "Bakterija Xanthomonas campestris pv. campestris (Xcc) je sveprisutna kao
prouzrokovač crne truleži biljaka iz familije kupusnjača, pre svega kupusa, a zatim i karfiola,
brokolija, kelja, prokelja, kelerabe, raštana, ali i uljane repice, slačice, rotkvice, hrena, kres
salate, određenih sorti model biljke Arabidopsis thaliana i nekih korovskih vrsta i ukrasnih
biljaka. Negativnim uticajem na rast i razvoj domaćina, a time i veličinu i kvalitet prinosa,
dovodi do značajnih ekonomskih gubitaka. Beležene štete izazvane ovim patogenom
procenjuju se na više od 50% na kupusu, odnosno 50 – 70% na karfiolu. U Srbiji se Xcc nakon
prve pojave na kelju 1960-ih, redovno javlja na svim gajenim kupusnjačama. S obzirom na
obim i tradiciju gajenja različitih kupusnjača, ova bakterija je najznačajniji patogen kupusa.
Dosadašnje genetičke analize prisutnih populacija Xcc poreklom sa kupusa u Srbiji nisu
ukazale na postojanje diverziteta, bez obzira na sortu, godinu ili lokalitet sa kog su izolovane.
Cilj ovog rada je da se izoluju i genetički okarakterišu novije populacije bakterije Xcc poreklom
sa kupusa.
Tokom avgusta i septembra 2021. godine, listovi kupusa sa simptomima crne truleži,
sakupljeni su sa četiri parcele u Vojvodini, dve u lokalitetu Futog (sorta Futoški obe parcele) i
dve u Begeču [sorta Futoški i crveni kupus (nepoznata sorta)]. Izolacija prouzrokovača bolesti
vršena je na podlogu od kvaščevog ekstrakta, dekstroze i kalcijum karbonata (engl. Yeast
extract dextrose-calcium carbonate agar, YDC). Nakon tri dana inkubacije na 26 °C, formirane
su svetlo žute, sjajne, konveksne i mukoidne bakterijske kolonije. Četiri reprezentativna
izolata (sa svake parcele po jedan, pod šiframa Xc221, Xc321, Xc421, Xc521, redom) su
odabrana i analizirana na osnovu sekvenci konzervativnog gena gyrB. Patogenost odabranih
izolata je dokazana infiltracijom bakterijske suspenzije u listove kupusa. Lančana reakcija
polimeraze (PCR) je korišćena za umnožavanje DNK izolata, očekivane dužine 865 bp, po
sledećem programu: inicijalna denaturacija 94 °C 3 min, 30 cikusa denaturacije 94 °C 30 sec,
hibridizacije 54 °C 30 sec i elongacije 72 °C 1 min, i finalna elongacija 72 °C 10 min.
Amplifikovani produkti su sekvencirani (Eurofins Genomics), a kvalitet dobijenih sekvenci
manuelno pregledan. Filogenetsko „Neighbour-joining” stablo je konstruisano primenom
MEGA7 programa, sa izolatima iz ove studije i sojevima populacija izolovanih sa kupusa
tokom prethodnih godina na području Srbije. Dobijeni rezultati su pokazali genetičku
homogenost novijih populacija Xcc sa prethodno opisanim i prisutnim u Srbiji, bez obzira na
godinu izolacije, lokalitet ili sortu. Prema dostupnim podacima, dobijeni rezultati ukazuju na
održavanje iste populacije ove bakterije tokom poslednje decenije.",
publisher = "Društvo za zaštitu bilja",
journal = "XVII simpozijum o zaštiti bilja, Zlatibor 2023, 27-30. novembar, Zbornik rezimea radova",
title = "Proučavanje populacija Xanthomonas campestris pv. campestris poreklom sa kupusa u Vojvodini",
pages = "47"
}
