Uticaj porekla sadnog materijala i veličine semenske krtole na morfološke i produktivne osobine krompira

Abstract

U trogodišnjem periodu (2007-2009. godina) na lokalitetu zapadne Srbije(potes Batar, selo Badovinci, KO Bogatić) na zemljištu tipa recentni aluvijum ispitivanje uticaj porekla sadnog materijala i veličine semenske krtole na morfološke iproduktivne osobine različitih sorti krompira.U cilju rešavanja postavljenog zadatka ogled je izveden kao trofaktorijalnimetodom podeljenih parcela u četiri ponavljanja. Istraživanja su izvedena sadnjomsemenskih krtola veličine 50 ± 5g, 70 ± 5g, 90 ± 5g i 110 ± 5g sledećih sorti krompira:Cleopatra, Jaerla, Desiree i Kennebec.Priprema sadnog materijala paralelnom proizvodnjom semenskog krompiraizvedena je tokom 2006-2008. godine u dva lokaliteta različite nadmorske visine:ravničarskom 72 m nv. i planinskom 1100 m nv.Kod sadnog materijala poreklom sa 72 m nv. utvrđen je značajno veći broj okacapo krtoli, vrlo značajno veći broj klica po krtoli i veoma značajno veći broj primarnihstabala po biljci, u odnosu na krtole poreklom sa 1100 m nv.Na varijanti sa sadnjom krtola semenske frakcije prosečne mase 110 g, ostvarenesu vrlo značajno veće vrednosti svih ispitivanih morfoloških osobina, u odnosu navarijantu sa sadnjom najsitnije semenske frakcije prosečne mase 50 g. Vrednostipraćenih morfoloških osobina opadaju sa smanjenjem veličine semenske krtole.Sadni materijal poreklom sa 72 m nv. bio je veće fiziološke starosti i nicao jebrže i ujednačenije, u odnosu na fiziološki mlađe krtole poreklom sa 1100 m nv. Navarijantama sa sadnjom krupnijih semenskih frakcija biljke su nicale brže i ujednačenijeu odnosu na varijante sa sadnjom sitnijih frakcija. Kod ranih sorti Cleopatra i Jaerla jeutvrđeno znatno brže i ujednačenije nicanje biljaka, u odnosu na nicanje kod kasnihsorti Desiree i Kennebec.Na varijantama sa sadnjom semenskih krtola poreklom sa 72 m nv. ostvaren jeveoma značajno veći broj krtola po biljci, u odnosu na varijante gde su za sadnju korišćene krtole poreklom sa 1100 m nv ...

The effects of origin and seed tuber size on morphological andproductive characteristics of different potato varieties was investigated on recentalluvial soil at the location of village Badovinci in western Serbia, during three-yearperiod 2007 - 2009.The trial was carried out as three factorial split-plot design in four replications.Investigation was conducted by planting seed tubers of Cleopatra, Jaerla, Desiree andKennebec potato varieties, weighing 50 ± 5 g, 70 ± 5 g, 90 ± 5 g and 110 ± 5 g.The different origin of planting material was obtained from seed potatoes cropsgrown at two location with the different altitude - lowland and highland (72 m and 1100m above sea level, respectively), during the period 2006 – 2008.Sigitificantly higher number of eyes per tuber, very significantly higher numberof sprouts per tuber and very significantly higher primary stems per plant wasdetermined on seed tubers originating from the lowland location (72 m a. s. l.),compared with the planting material originating from the highland site (1100 m a. s. l.).On variants planted with tubers fraction of 110 g, significantly higher values ofall tested morphological characteristics were registered, comparing to the variantsplanted with smallest fraction, with an average weight of 50 g. The values of surveyedmorphological traits are decreasing with the reduction of the size of seed tubers.Propagated material obtained from 72 m a. s. l. physiologically was morematured and sprouted faster and more uniform comparing to the tubers obtained from1100 m a. s. l. In variants being planted with bigger seed fractions, potato plantssprouted faster and more uniform comparing to the variants where smaller seedfractions were planted. Early varieties Cleopatra and Jaerla germinated faster and moreuniform comparing to the later varieties Desiree and Kennebec.Those variants planted with seed tubers originating from 72 m a. s. l. hadsignificantly higher number of tubers per plant, comparing to the variants planted with tubers originating from 1100 m a. s. l...