Eriofidne grinje kao potencijalni agensi biološke kontrole invazivne vrste Ailanthus altissima (Simaroubaceae)

Abstract

Kiselo drvo, Ailanthus altissima (Mill.) Swingle, je listopadna vrsta autohtona u Kini, uneta kao ukrasna biljka u Severnu Ameriku i Evropu gde postaje invazivna i predstavlja ozbiljnu pretnju u narušavanju ekosistema. Eriofidne grinje, poznate po visokoj specifičnosti i po negativnom uticaju na biljke domaćine, mogu imati veliki potencijal kao agensi za biološku kontrolu invazivnih biljaka. Na kiselom drvetu u Evropi registrovane su eriofidne grinje koje dovode do uvijanja, deformisanja, žućenja i preranog opadanja lišća, ali su primećeni i simptomi nekroze apikalnih delova stabljike. Predmet ovog rada je prikaz rezultata istraživanja eriofidnih grinja kao potencijalnih agenasa za biološku kontrolu kiselog drveta. Kako bi se utvrdilo da li je neki agens pogodan za biološku kontrolu nephodna je njegova pouzdana identifikacija, testiranje specifičnosti prema biljci domaćinu kao i utvrđivanje uticaja na ciljanu biljku. Na A. altissima su bile poznate četiri vrste eriofida: Aculops ailanthi Lin, Jin & Kuang 1997, Aculops taihangensis Hong & Xue 2005, Aculus altissimae Xue & Hong 2005, opisane u Kini, i Aculus mosoniensis Ripka 2014, opisana sa kiselog drveta iz Mađarske. Vrste Ac. ailanthi i A. mosoniensis su jedine koje su registrovane izvan nativnog područja biljke domaćina: Ac. ailanthi je registrovana u SAD-u, a A. mosoniensis u više evropskih zemalja. Na osnovu morfoloških analiza A. taihangensis je preimenovan u rod Aculus (De Lillo et al., 2022). Analizirani su filogenetski odnosi između kineskih populacija A. taihangensis i evropskih A. mosoniensis korišćenjem COI i ITS1 regiona i utvrđeno je da je A. mosoniensis junior sinonim od A. taihangensis, tako da se sada sa sigurnošću može tvrditi da je A. taihangensis jedina vrsta registrovana u 14 evropskih zemalja. Tokom tri godine istraživanja urađeni su testovi specifičnosti prema biljci domaćinu. Testirano je 17 biljaka iz 7 familija reda Sapindales Bercht. & J. Presl. Izabrane su vrste iz familija srodnih familiji Simaroubaceae kojoj pripada A. altissima. Rezultati ovih testiranja su pokazali da se nakon dva meseca od početka testa (inokulacije biljaka sa eriofidama) juvenilni stadijumi A. taihangensis nalaze samo na biljkama kiselog drveta, što sugeriše da se A. taihangensis može razvijati i reprodukovati samo na kiselom drvetu, čime se potvrđuje već poznata činjenica o izuzetnoj monofagnosti eriofidnih grinja. 16 Testovi o uticaju ishrane A. taihangensis na kiselo drvo, rađeni tokom dve godine na mladim biljkama ili sadnicama starim dva meseca, pokazali su da se usled ishrane ove eriofide biomasa infestirane biljke redukuje oko 80% u odnosu na neinfestiranu biljku. Imajući u vidu da je A. taihangensis već prisutna u Evropi, dalja istraživanja bi trebalo usmeriti ka pronalaženju mogućnosti za upotrebu ove eriofide kao agensa za biološku kontrolu kiselog drveta augmentativnim pristupom.